HIRIA ERAIKI (II): ZAHAR ETXEAREN BERRIZTATZEA - BILLABONA (2011/01)

  [01 irudia]

BILLABONA

*Zahar etxearen berriztatzea | Refurbishment of Retirement Home

*Proiektua 2010eko apirila | Projected 2010 April

*Gauzatzea 2011eko urtarrila | Executed 2011 January 

[02 irudia]

Billabonako zahar-egoitza egungo eskakizunetara egokitu eta berriztatzea dira honako proiektuaren helburu nagusiak. Aztergai dugun lokalak, La Salvadora eremuko eraikin berri baten behe solairua hartzen du bere osotasunean, goi solairuetarako irispidea den atariari dagokion azalera salbu. 305 m2 inguruko azalera duen espazio honek, bestalde, bide publikora fatxada dauka lau begiraldeetan. Aipatu, eskuhartzearen aurretik, lokalak ez zuela inolako barne banaketarik, ezta barne zein kanpo akaberarik ere. 

Proiektuaren garapena hiru irizpide funtzional desberdinetan oinarritzen da. Batetik, espazioak barnealdean aurkezten zuen maila aldaketa, Irisgarritasun Araudiak xedatutakoaren arabera ebaztea. Lokalak, proiektuak berak zehaztutako jardueraren izaeraren araberako isolamendu maila egokia izatea bestetik, bereziki gune publikoan garatu beharreko erabilera eta jarduerei dagokienean. Azkenik, aurreikusitako programa espazio ireki eta argitsuen artikulazioaren bidez ebaztea, izaera malgua sustatuz eta barnealdea eta kanpoaldearen arteko erlazio bisual zein funtzionala landuz.

[03 irudia]

Proposamenaren lehen ezaugarria, beraz, lokala kota bakarrean garatzea izan da; hau da, eskuhartzearen aurretik zuen kota aldaketa ezabatzea. Era horretan, barne komunikazioa inolako arrapalarik gabe bermatzen da, altuera librea 2,80 metrora murriztuz.

Lokalak sarrera bakarra du espazio publikotik. Eraikinaren hego-mendebaldeko albo batean kokatu da, atari estalia osatuz bertan. Aipatu, arrapala txiki baten bidez gainditu dela kalearekiko duen 0,25 metroko kota aldaketa. Sarrera, barne espazioen artikulaziorako kokagunerik egokiena izateaz gain, Oria ibaiaren ertzeko pasealekuarekin, hau da, Remi Aiestaran ibilbidearekin zuzenean lotzen da. Atariaz gain, kanpoaldeko terraza ere ingurune horretan kokatu da.

Sarrerak lokalaren ateondora garamatza eta handik zuzenean, itxiturarik gabe, lokalaren gune publikora. Ateondoan kokatzen dira gune pribatura garamatzaten sarbideak ere; erabilera anitzeko gelara sarbide zuzena bata, gune pribatuko gainontzeko gelatara doan korridorera bestea.

Gune publikoa lokalaren ipar-ekialdeko albo batean kokatzen da, iparraldeko fatxada hartuz ia bere osotasunean. Egongelaz gain, taberna erabilerarako zerbitzuak ere barne hartzen ditu, hots, barra, sukaldea eta honi lotutako biltegia.

[04 irudia]

Gune pribatuari dagokionez, erabilera anitzeko gela, era pribatuagoan bada ere, sarrerari itsatsia agertzen da, sor daitezkeen jende pilaketa handiak kontuan hartuz. Mendebaldeko fatxada osorik hartzen du, atariarekin batera. Gune pribatuko gainontzeko espazioetara, irakurketa eta atseden gela barne, korridore baten bidez iritsi gaitezke, baita lokal osoari zerbitzu ematen dioten komun egokituetara ere.

Erabilera anitzeko gelak eta irakurketa eta atseden gelek malgutasun handia ematen diote lokalari. Hauetako gela bakoitzak erabilera autonomoa izan dezake. Hala ere, beharrezkoa balitz, espazio osoa era bateratuan erabiltzeko aukera legoke. Aldi berean, erabilera anitzeko espazioaren barne zatiketak ere eman daitezke.  

[05 irudia]

Ileapaindegi-masaia gela eta bulegoa dira erabilera pribatuena duten espazioak. Ileapaindegia eta masaia gela ere modu bateratuan edo autonomoan erabili daitezke. Gune pribatuenek lokalaren hegoaldeko fatxada hartzen dute ia osotasunean.

Honenbestez, irisgarritasun arazoei irtenbidea eman nahi dien proposamen malgua dugu honakoa. Programa kota bakar batean artikulatzeaz gain, espazio guztiek izaera ireki eta argitsua izatea lortzen da.

 [06 irudia]

***

*Argazkiak: Beltz argazki ekoizpenak

HIRIA ERAIKI (I): UDALETXEA - IKAZTEGIETA (2010/05)

[01 irudia]

IKAZTEGIETA

*Udaletxea | Town hall

*Proiektua 2010eko martxoa | Projected 2010 March

*Gauzatzea 2011ko maiatza | Executed 2011 May

[02 irudia]

00*AURREKARIAK

Ikaztegietako herriak historia gorabeheratsua izan du bere erakundetzeari dagokionean. Herri bezala sortu zenetik, Tolosarekiko, Orendain eta Alegiarekiko, edota Orendain eta Baliarrainekiko elkartze eta lotura mota ezberdinak ezagutu ditu. Ikaztegietaren erakundetze independentea 1.989 urtean gauzatu zen. Historia gorabeheratsu horren ondorioz edo, Ikaztegietako udalerriak ez du izan herriaren botere zibila barne hartzen eta irudikatzen duen eraikinik, beste Udalerriek duten bezala.

Udaletxe berriaren eraikuntza aurrera eraman arte, hirigunean aurki genezakeen eraikin adierazgarri bakarra San Lorenzo eliza zen, garai batean izandako botere ia erabatekoa irudikatzen zuelarik. Horrek, lurraldearen beste ezaugarriei loturik, espazio publiko trinko eta adierazgarrien gabezia izan du ondoriotzat. Aipatu, honako eraikina garatu arte, Udalaren jardun administratiboa hartara egokitutako etxe batetan garatu dela, oso baldintza eskasetan.

Udalerriaren kokapena eta antolaketak ere zeresana du honako proiektuan. Ikaztegietako hirigunea Oria ibaiaren ertzeko alubioizko lautada batean aurkitzen da eta egun, N-I errepide zaharrak eta Madrid-Irun trenbideak erdibitua agertzen zaigu. Albo batera, mendi aldera, errepidearen ertzean luzetara garatutako hirigunea. Beste aldera, ibai aldera, San Lorenzo eliza eta azken urteetan herria hazi ahala eraikitako bizitegi berriak. Oria ibaiaren uholde mailak mugatzen du aipatutako hazkundea.

Udaletxe berriaren kokagunea eliza, apaiz-etxea (egun etxebizitza erabilera duena) eta herriko eskolaren inguruan aurkitzen da. Ondorioz, bada antolamenduan herriko eraikin publikoak bateratu eta hauen bidez espazio publiko adierazgarriak sortzeko xedea, egun hiriguneak duen gabezia nabarmenari erantzuteko. Zentzu horretan esan genezake, Udaletxe berriaren eraikuntzarekin hirigunearen zentralitatea lekualdatzeko prozesuari jarraipena eman zaiola.

01*PROIEKTUAREN SINTESIA

Ikaztegietako Udaletxe berriaren egitasmoa bi funtsezko irizpideek baldintzatu dute. Batetik, kokapenaren irakurketak; bestetik, Udalak ezarritako beharrizanen programak.

Hala, kokapenari dagokionean, desoreka nabarmena antzematen da laukizuzenaren lau begiraldeen artean, bakoitzak izaera, adierazgarritasun eta garrantzi oso ezberdina aurkezten duelarik. Horrela:

Eki-mendebalde ardatzean, laukizuzenaren alde luzeetan, mendebaldeko begiraldea da garrantzia nabarmena hartzen duena. Izan ere, elizarekin, eskolarekin eta apaiz-etxearekin batera, “herriko plaza” osatzen baitu. Ondorioz, mendebaldeko altxaerak adierazgarritasun berezia hartu behar du, Udalaren ”aurpegia” irudikatzen duelarik. Ekialdeko altxaera aldiz, arruntagoa edota funtzionalagoa da. Zentzu horretan, hirigintza fitxak berak bereiztu ditu bi begiraldeak, mendebaldekoan “ataria” aurreikusi duelarik, behe solairuan eta plaza aldera. Proposamenak, atariaren oreka bilatze aldera, eraikina bost bao berdinetan zatitzen du, eta horrek oinplanoen eta altxaeren konposizioaren oinarrizko araua eman du.

Ipar-hego ardatzean ere, laukizuzenaren alde motzetan, garrantzia berezia hartzen du hegoaldeko begiraldeak. Egun irispide bakarra dago herriaren alde honetara, N-I errepide zaharretik trenbide gaineko zubia gurutzatuz. Ondorioz, Udaletxe berriaren lehen ikuspegia beti hegoaldeko altxaerarena izango da. Gainera, iparraldeko altxaerak nahiko gertu du apaiz-etxea eta horrek, zalantzarik gabe, adierazgarritasuna kentzen dio, trataera egokiaren beharra areagotzen bada ere.

[03 irudia]

[04 irudia] 

Bestalde, eragileak zehaztu duen beharrizanen programan, Udaleko jardueraz gain, erabilera anitzeko aretoa eta udal liburutegia ageri dira. Ondorioz, programaren irakurketatik eratortzen da proposamenaren oinarrizko itxuraketa. Programa 11,5 x 20 metroko laukizuzen batetan garatu da eta erabilera anitzeko zein osoko bilkura aretoek berebiziko garrantzia dute.

Behe solairuan, erabilera anitzeko aretoak hartzen du protagonismo nagusia. Har dezakeen jende multzo handia ikusita, kaleko kotan kokatzeko erabakia hartu da. Horrek, Udaletxeko sarbidea erdian ezartzea eragotzi digu. Hala, Udaletxeko sarbidea eta komunikazioa bertikala albo batera, hegoaldeko muturrera, eraman da. Era horretan hirigune aldera elementu adierazgarri bat sortzen da, Udalaren “botere zibila” irudikatuko duen “dorrea”, eraikineko komunikazio gune bertikala barne hartzen duena, trinkoa eta ia baorik gabea.

 [05 irudia]

Bestalde, solairu bakoitzean erabilera ezberdinak aurreikusten direnez, komunikazio gune independentea proposatzen da; hau da, edozein solairura igo edo jaisteko gainontzekoetatik igarotzera behartzen ez duena.

Aipatu, behe solairuko “ataria” Herriko Eskola eta apaiz-etxearen eraikinek osatzen duten karrikaren jarraipen bezala irudikatzen dela. Atariak kristaldun bao zabala du erabilera anitzeko aretora, eguraldiaren arabera zabaldu daitekeena, aretoak eta plazak bat eginaz. Erabilera anitzeko espazioan biltegi eta aldagela erabilera izango duen gela ere aurreikusi da.

Lehen solairuan, aldiz, garatzen da “udaletxea” bera. Osoko bilkura aretoaren kokapenak, zentratua eta “herriko plazari” begira, baldintzatzen du oinplanoaren egitamua, hura inguratzen duen korridoreak gainontzeko bulego eta geletara garamatzalarik.

[06 irudia]

Azkenik, bigarren solairuan, udal liburutegia, KZ gunea barne, eta jendarte zerbitzutako bulegoa, itxaron-gela txiki bat duena, aurkituko ditugu.

Honako proiektuaren bitartez, beraz, udalerriak beharrezkoa zuen udaletxearen eraikuntza aurrera eramaten da, multzo publikoa kontsolidatuz eta bertan herritarren erabilera zuzenera bideratutako funtzioak (liburutegia, balio anitzeko aretoa) txertatuz.  

[07 irudia]

***

*Argazkiak: Beltz argazki ekoizpenak

HIRIA MOLDATU (I): ORIAMENDI KALEKO HIRITARTZE LANAK – BEASAIN (2015/04)

BEASAIN

*Oriamendi Kaleko Hiritartze Lanak | Urbanisation of Oriamendi Street

*Proiektua 2014ko apirila | Projected 2014 April

*Gauzatzea 2015eko apirila | Executed 2015 April

*AURREKARIAK

Beasaingo udalerriko dentsitate altuko hiri eremuan aurkitzen da Oriamendi kalea, bi alboetan kokatutako bizitegi eraikinen profila bost solairukoa izanik, orohar. Eraikinen tipologiari dagokionez, tratamendu ezberdina ematen zaie alde bateko zein besteko behe solairuei. Iparraldeko eraikinetako behe solairuek bizitegi erabilera duten bitartean, hegoaldeko eraikinetan ezkaratzak eta parking pribatuetarako sarbideak salbu, merkataritza erabilerara bideratutako lokalak dira nagusi.

Proiektuaren eremuak Oriamendi kalearen tarte bat soilik hartzen du bere baitan, Erauskin plaza eta Garmendia Otaola kaleen artean kokatutakoa, hain zuzen ere. Eskuhartzearen aurretik, espazioak antolaketa berdina mantentzen zuen tarte osoan, 20 metro inguruko zabaleran: 2,60 metroko zabaleradun espaloi bana alde bakoitzean eta 14 metro inguruko galtzada erdian. Bertan, norabide bikoitzeko zirkulazio erreiez gain, ilarako zein bateria moduko aparkalekuak kokatzen ziren. Urbanizazioa osatzen zuten elementuei dagokienez, bi espaloietako zoladura egoera kaxkarrean zegoela nabarmendu behar dugu.

Beraz, obra aurreko antolaketaren baitan, motodun ibilgailuei kalearen zabaleraren %71a bideratuta zegoen bitartean, oinezkoentzat %29a soilik erreserbatzen zen.

   

**PROIEKTUAREN XEDAPENA

Eskuhartze honen helburua Erauskin plaza eta Garmendia Otaola kaleen artean kokatzen den Oriamendi kaleko tartearen hiritartze baldintzak hobetzea izan da, bereziki, oinezko zein bizikleta bidezko mugikortasuna garatzeko baldintzei dagokienean.

Programa eta helburu zehatzak honakoak lirateke: 

· Udalerriko motordun ibilgailuen trafikoa baretu eta gutxitzearen irizpide nagusiari jarraiki, Oriamendi kaleko tarte honetan ekialderako norabidea (Erauskin plazara) duen erreia ezabatu.

· Oinezkoei bideratutako guneen baldintzak hobetu, hegoaldeko espaloia zabalduz eta iparraldeko espaloiaren ondoan bizikleta-bide berria ezarriz.

· Udalerriko interes gune nagusienak lotuko dituen bizikleta bidezko mugikortasuna bermatzearen irizpide nagusiari jarraiki, bizikleta bide berria egokitu.

· Kale tarteari izaera hiritarragoa emate aldera, argiteria eta espaloietako zoladura berriztatu eta landaredia txertatu.

· Motordun ibilgailuentzako aparkaleku kopurua mantendu.

· Ur hornidura sarea zaharkituta aurkitzen denez, burutuko diren hiritartze lanak berau berriztatzeko probestuko dira.

· Egungo saneamendua bateratua dela eta, sare bereizi berria egitea proposatzen da, euri urak eta ur zikinak sare ezberdinetan jasoaz.

Arestian aipatutako helburuak betetzeko asmoz, eta motordun ibilgailuei eta oinezko zein bizikleta erabiltzaileei bideratutako espazioak orekatzearren, kalearen berrantolaketa proposatu da. Horretarako motordun ibilgailuei bideratutako ekialderako norantza duen erreia ezabatu da, Oriamendi kalean dagokigun tartea norabide bakarrekoa izatera pasatuz. Errei bat ezabatzearen ondorioz gelditzen den espazioa mugikortasun ez-motorizatuari bideratu zaio, oinezkoei eskeinitako hegoaldeko espaloia zabalduz, batetik, eta norantza bikoitzeko bizikleta bide berria txertatuz, bestetik.

Hegoaldeko espaloiaren zabaltzeak, gainera, galtzadan kokatutako ilarako zein bateria moduko aparkalekuak eta norabide bakarreko erreia birkokatzea eskatu du.

Esan bezala, eskuhartzearen ezaugarri nagusietako bat, bi noranzko bizikleta bidearen egokitzapena izan da. Bizikleta bide hau Bizikleta Planean aurreikusitako bigarren ardatza deiturikoa osatzen duen lehen tartea izanik, ez du jarraipenik izango bi muturretan hurrengo atalak gauzatu bitartean. Honetaz gain, bizikletentzako aparkalekuak egokitu dira bizikleta bidearen inguruan. Iparraldeko espaloian lorontziak ezarriko diren zerrenda berean kokatu dira, bizikletak uzterakoan oinezkoen pasabidea ez oztopatzearren.

Urbanizazioa osatzen duten elementuei dagokionez, bi espaloietako zoladurak zein zolarriak berriztatu dira. Gainera, espazioaren berrantolaketaren ondorioz, eta kaleari izaera hiritarragoa ematearren, kale-argi berriak ezartzea aurreikusi da, dagokion gutxieneko argiztapen mailak bermatuz.

Honako hiritartze lanen bitartez, beraz, Beasaingo Oriamendi kalea berpiztea, berriztatzea lortu da, udalerriko atal honetan bizikleta eta oinezkoei protagonismoa emanez. Berrantolaketaren ondorioz, motodun ibilgailuei kalearen zabaleraren %49a bideratu zaie eta oinezko zein bizikletentzat %51a.

 ***

  

*[Argazkien iturria: Beltz argazki ekoizpenak]

HIRIA PENTSATU (I): HAPO-AREN DIAGNOSTIKOA – BEASAIN (2015/04)

[01 irudia]

BEASAIN

*Hiri Antolamendurako Plan Orokorra. Diagnostikoa | General Urban Plan. Diagnosis

*Aurkezpena 2015eko apirila | Presentation April 2015

*Hiritarren Parte Hartze Prozesua 2015eko urtarrila-otsaila | Citizen Participation Programme January-February 2015

[02 irudia]

Azken urteotan ikasi dugu hirigintzak ere aldaketa sakon bat behar duela eta oinarri berrien gainean eraiki behar ditugula herriak. Beraz, Plan Orokor berria erronka bat da.

Batetik, hirigintza egiteko modua bera aldatu behar da, herritarrak izan behar dutelarik benetako protagonismoa, eta hori kasu honetan hasera haseratik aintzat hartu den irizpidea da prozesu parte hartzaile honetan.

Bestetik, Plan Orokorraren edukiak ere oinarri berriak behar ditu, diagnosi fasetik bertatik aplikatzen saiatu garenak.

Horrela, eraikitako lurzorua antolatzea lehenesten zuen hirigintzak orain arte, ingurumena giza jardueraren kokaleku eta baliabide hutsa zelarik. Gure ustez, ingurumena hori baino askoz gehiago da, eta horrek islada du diagnosiaren egituran ere, ingurumen azterketak eraikitako herriaren azterketak bezain besteko garrantzia eta hedapena hartzen baitu.

[03 irudia]

Honako blogean, diagnostikoaren azalpen osoa eskaini baino beasaindar guztien zerbitzura jarritako dokumentuaren ondorio nagusien zertzeladak besterik ez ditugu emango.

Diagnostikotik nabarmendu behar dugun ideia nagusia, eredu aldaketarena da.

Orain arte, sektorizazioaren eta hedapenaren aldeko apustua egin da, ibai ertzetako lautadak ia erabat okupatuz eta artifizializatuz, bizitegiaren eta industria extensiboaren erabilerak bertan kokatzeko.

Horrela, nekazaritzarako lurrik hoberenak galdu dira eta lehen sektoreak atzerakada handia izan du, eta ondorioz, landa ingurunea, auzo zein naturgune, isolatua eta baztertua dago, herrigunearekiko “haustura” nabarmena delarik.

Aldiz, badira aukerak munduko herrialde aurreratuenen giza-garapen eta ekonomia eredu estandarretara gerturatzeko, mundu mailan ematen ari den eredu aldaketari aurre hartzeko asmoz. Adibidez:

· Lehen sektorea jarduera ekonomiko garrantzitsu gisa ulertzea, BPG-ean duen pisua handituz eta, bide batez, “elikadura burujabetza” sustatuz.

· Etorkizuneko industria eredua berrikuntzan eta ezagutzan oinarrituko da, eta horrek egungo industriagune degradatuen ingurumen baldintzak berreskuratzea eskatzen du, bide batez, erabilera aniztasunaren aldeko apustua eginez.

· Zentzu horretan, beharrezkoa da, batetik, balio erantsi altuko zerbitzu jarduerak txertatzea eta ekintzailetza sustatzea, eta bestetik, ingurumenari loturiko turismo sektorea indartzea.

· Azkenik, aukera handiak daude “energia burujabetzan” aurrerapauso nabarmenak egiteko, biomasaren energia iturria baliatuz, eta bide batez, basogintza eta landa auzoen garapen endogenoa sustatuz.

[04 irudia]

[05 irudia]

Laburbilduz, hedapenaren eta lurzorua xahutzearen eredutik, natur baliabideen eta lurzoruaren “birkualifikazioaren” eredura urratsa emateko unea da. Zentzu horretan, esanguratsua da egun indarrean diren Arau Subsidarioek  aurreikusitako mila etxebizitzatik gora eta 130.000 m2 inguruko azalera industriala garatu gabe egotea. Datu hau aukera bezala ulertzen dugu eta ondoren aipatzen diren ondorioak beharrezko jotzen dugun eredu aldaketaren osagarri dira. Horrela:

·   Urbina-Maltzaga ardatzaren eta Abiadura Handiko Trenaren eraikuntzak Beasainek historikoki izan duen bidegurutze izaera ahultzen du, nahiz eta aukera bat ere badiren bestelako hiri-garapenari dagokionez.

·  Oso komenigarri jotzen da Beasain-Ordizia-Lazkao + Olaberria hiri-jarraiaren garapen sozio-ekonomikorako estrategia bateratuak sustatzea, eta ondorioz, baita hiri-garapen estrategiak ere.

·  Beasaingo hiri-egitura osatzen duten hiru ardatzen (herrigunea-industriagunea-landa auzoak) jarraikortasuna eta kohesioa indartu behar dira, egungo hausturak ekidinez.

·  Zentzu horretan, landa auzoek (Arriaran, Garin, Astigarreta eta Aratz- Matxinbenta) osatzen duten ardatzaren garapen integrala sustatuko duen Plan Zuzendaria egita proposatzen da, lurralde eremu osoaren ekonomia garapena, ekipamenduak, etxebizitza beharrak, energia baliabideak, eta abar, modu bateratuan aztertu eta antolatu asmoz, eta noski, auzo bakoitzaren izaera berezitua zalantzan jarri gabe.

·  Bide azpiegiturei dagokienez, beharrezkoa jotzen da trafoikoaren hiru “mailak” (bertakoa, eskualdekoa eta kanpokoa) ongi bereiztea eta antolatzea. Egun nahasketak ematen dira eta horrek arazoak sortzen ditu.

· Herriguneari buruz, eredu “polizentrikoa” baino, herrigunea “zintro” bakar eta osoa bezala egituratzea komeni dela deritzogu, auzoen berezko izaera ezabatu gabe. Horretarako, beharrezkoa da barne kohesioa eta komunikazioa sustatzea, barne mugikortasuna indartuz eta ekipamenduak berrantolatuz. Olaran eraikinak funtzio garrantzitsua bete behar du barne kohesioari dagokionez.

· Bestalde, herrigunea eta naturaren arteko harremana berreskuratu behar dela deritzogu, egungo mugak eta haustura deseginez: landa gunearekiko harremana, Sagastiguti parkea, Errekarte edota Ugartemendi eremuetan; Oria eta Eztanda ibaiekiko harremana, Ezkiaga auzoan, Igartza multzoan eta Ubiotz eremuan.

· Etxebizitzari dagokionez, Eusko Jaurlaritzaren zuzentarauek 550 etxebizitzaren beharra aurreikusten dute hurrengo 8 urteetarako, eta Beasainen egun 480 etxebizitza huts daude. Ondorioz, etxebizitza berrien sustapenak oso neurtuak izan beharko lukete, gure ustez.

· Bukatzeko, hiru dira herrigunean arreta berezia merezi duten eremuak: Zaldizurreta/Senpere bidegurutzea; Katea/Eztanda/Antzizar bidegurutzea; eta, azkenik, Geltokia/Bernedo eremua.

[06 irudia]

***

*[01 irudia: Herritarren hartze prozesutik eratorritako ondorio planoa]

*[02 irudia: Herritarren hartze prozesuan egindako bilerak]

*[03 irudia: Beasain eta eskualdeko garapen historikoaren eskema]

*[04 irudia: Etorkizuneko mugikortasun ereduaren islada]

*[05 irudia: Egungo behe oineko aktibitatearen interpretazioa]

*[06 irudia: Ondorioen sintesia]

IBARRAKO SAN BARTOLOME PLAZA ESTALTZEKO LEHIAKETA

Plazan eliza, plazan udaletxea, plazan komertzioa, plazan Ibartarrak… estalpe soil batetaz haratago doan elementua, plaza egituratu, ekimenez bildu eta ondareak kokatzen dituena.

*SAN BARTOLOME PLAZA…. Ibarrako elementuek topo egiten duten tokia, San Bartolome plaza; herri bideak, errekak eta baratzak, bertako zubitxoan, berau handi bilakatuz, “ZUBI” hitzaren hizki lar guztiekin.

Eliza errekarekin bat, haren norabidean, harekin gatazka ekidinez, haren laztan geldoak goxatuz. Udaletxea ezeren erdi, ezeren ondoan, ezeren mahaiburu. Zubi handitik datorren fluxua eman dadin alboratuz, plazako hutsunearen ardatz  lauso hipotetiko batean edo.

Eliza eta udaletxea zeharka elkar begiratuz, haserre baleude bezala, ezer elkarbanatzeko ez balute bezala, plaza horretan inor ez balira edo.

Definizio gutxiko espazioa dugu; zaila da jakitea non hasi eta non bukatzen den. Horrek zailtzen die eliza eta udaletxeari bertan behar bezala kokatzea, gailentzea, elkarbanatzea.

*HELBURU NAGUSIA: PLAZAREN EGITURAKETA… Gune estali bat sortzeaz haratago, gure proposamenaren xedea San Bartolome plaza egituratzea da, baita plazak egun dituen elementuak hobe artikulatzea, bai beraien artean, baita espazio estali berriarekin ere.

Plazaren sakonean erreferentzia formal berri bat sortzen dugu, plaza osatzen duten mugak zehazten eta ulertzen laguntzen duena. Forma honek ate izaera du, plazara sartzeko une eta tokia zehaztuz eta gainera sartzeko unean plazako elementu nagusiak marko baten barruan sartzen ditu.

Plazaren espazioa zehazterakoan, plazaren erdigunea definitzen da eta berau udaletxearen aurrean kokatzen, sotilki elizara begira, bi elementu hauei aitortuz plazako mahaiburu izaera.

Beraz, eliza plaza nagusira begira jartzen dugu, behar bezelako posizio emanez, eta udalak plazaren ardatz bereganatzen du, bi espacio libre-huts dituelarik alboi bakoitzean, Ibarrak hain bere duen espazio huts librea.

*PLAZAREN ARTIKULAZIOA… Plaza nagusiak intentsitate desberdineko hainbat fluxu jaso eta sortu egiten ditu; halere, zubitik ikastola eta polikiroldegi aldera abiatzen den fluxua jasaten du. Plaza akotatzen duen estalkiarekin, sortutako atearen ostean, espazio osagarri bat eratu egiten da, plaza nagusiaren atari litzatekeena. Honetaz gain, ezin dugu ahaztu ekialdean sortu berri den haur parkea zirkulazio berrietara eransten dela. Azkenik, beste estalkiak, sarrera, estalitako espazio berriarekin lotzen du. 

 

Espazio bat estaltzeaz gain, beste zeozer eskeini behar dio plazari, argudi gehiagarriak behar dira gune bat estaltzeko.

 

*ERAIKINA EZ… Ez dugu eraikin bat sortu nahi, ezta beharra ikusten ere. Nahiz eta egiturak presentzia izan, argia bete-betean estalkipean sartuz, presentzia astuna ekidin nahi dugu, flotazio sentsazioa lortuz.

 

Udaletxea hutsuneak finkatuko du, Ibarrak berezko dituen hutsuneak; bi aldetara baratzek so egiten dien bi hutsune. Eraberean estalkiak frontoitxoruntz duen azal bertikala, fatxada horma landaredun proposatzen dugu hutsunearen norantzaren izaerari egokituz, inolaz ere eraikin bihurtu ez dadin.

*(ERA)BILERA ANITZA… Erabilera anitzetara moldatzeko eginkizuna, estalki elementutik at jartzen dugu. Estalkia hor dago firme eta espazio estali ederra eskeintzen dio herriari.

Estalkipeko antolakuntza, eskakizun eta ekimen desberdinetara moldaketa edota egokitzapenak, palet elementuekin proposatzen dugu. Merkeak, gizakiek manipulatzeko zama egokikoak, aukera anitzak ematen dituzte gradak, hormak, erakustokiak, eskilarak, eskenatokiak, mahaiak, eserlekuak, eta abar luze sortzeko.

Bermeoko lonja handitzea

Ante todo, la lonja es un símbolo. Símbolo de la actividad que ha supuesto y

supone para Bermeo la pesca, donde el pescado se traslada del mar, del barco

a tierra, donde se muestra, se exhibe, se valora y se vende; para alejarse después

tierra a dentro para su consumo.

El edificio de la lonja, a pesar de estar hoy día fuera del conjunto del casco

antiguo, está muy presente en su escena, en la escena cotidiana del puerto

viejo, ya que su visual a ras de suelo, da la sensación de ubicarse en mismo

espacio, ya que no se percibe la lámina de agua que separa ambos lugares.

El anterior edificio no consiguió convertirse en símbolo, ni siquiera representar la

actividad que albergaba.

Esta ampliación, sin negar la anterior, es una nueva oportunidad de la lonja para

convertirse en referencia inequívoca de su actividad, para convertirse en símbolo

del Bermeo “arrantzale”, donde se aprecie a simple vista su esencia pesquera,

donde cualquiera puede deducir que es ahí; donde se corta el bacalao.